1. Phía chân trời Hoàng hôn giờ buông xuống
thành Jeru(salem) vòng kinh tuyến bao quanh
với đỉnh cao là bóng đêm bao phủ;

4. và bóng tối trên sông Hằng lúc đó
cũng trùm lên khi xuất hiện sao Cân,
phía đối diện thoát khỏi đêm ngự trị;

7. nơi tôi đứng trời sáng dần, đỏ thắm
những sắc màu rực rỡ của cực quang
rồi ánh sáng chuyển thành màu vàng cam.

10. Dọc bờ biển thầy trò tôi đi tiếp,
như người đi vừa nghĩ đến lộ trình,
tim vẫn đập mà thân hình bất động.

13. Ở nơi ấy, thật ngạc nhiên, buổi sáng,
hơi nước dày trên biển cả bốc lên
quanh Sao Hỏa phía trời tây đỏ rực,

16. rồi tôi thấy trước mắt mình xuất hiện,
từ khơi xa một luồng sáng bay vào,
nhanh tới mức không có gì sánh kịp.

19. Theo phản xạ tôi quay đi để tránh
rồi ngước nhìn hỏi thầy hướng đạo tôi,
còn luồng sáng càng lớn và càng chói.

22. Sau đó tôi thấy vật gì trăng trắng
ở hai bên luồng sáng ấy ló ra,
rồi một người xuất hiện từ bên dưới.

25. Thầy vẫn không nói lời nào lúc ấy,
cho tới khi đôi cánh trắng hiện lên;
thầy hiểu ngay người ấy là thiên sứ,

28. và hét lớn: "Con hãy mau quỳ xuống.
Chắp tay vào: Thiên sứ sắp đến đây;
giờ con sẽ nhìn thấy ngài chính thức.

31. Con thấy đó ngài không thèm sử dụng,
cách con người giương buồm lớn, chèo bơi
đôi cánh kia, đưa ngài đi khắp chốn.

34. Hãy xem cách ngài bay vào khoảng trống,
giữa lưng trời chỉ bằng những chiếc lông,
trên đôi cánh không bao giờ rơi xuống”.

37. Thiên sứ ấy chẳng bao lâu đã tới
chỗ chúng tôi, mỗi lúc một rõ hơn:
khiến mắt tôi nhòa đi vì quá chói,

40. nên cúi xuống; rồi thiên thần hạ cánh
họ cập bờ trên một chiếc thuyền con
nhẹ tới mức thuyền chỉ chìm một vạch.

43. Vị chèo thuyền đứng ở ngay đầu mũi,
nét mặt ngài trông cực lạc an nhiên;
ở phía sau hơn trăm hồn lặng lẽ.

46. ‘Đất Ai Cập, dân Y-sơ-(ra-ên) đi thoát’
tất cả cùng cất giọng hát, ca vang
bài Thánh vịnh từ đầu cho đến hết.

49. Rồi thiên sứ lần lượt làm dấu thánh;
trước khi cho các hồn đó lên bờ;
ngài sau đó vụt đi như lúc đến.

52. Lạ lẫm nhìn, nơi mình vừa cập bến
các linh hồn ngơ ngác ngó xung quanh
giống như người vừa đến vùng đất mới,

55. khắp mọi nơi giờ chan hòa ánh sáng
mặt trời lên, nắng tựa những mũi tên
giữa bầu trời đuổi đi chòm Ma kết,

58. những người mới nhìn chúng tôi tiến đến
"Nếu biết đường xin hai vị giúp cho”,
bọn họ nói: "lối đi nào lên núi”.

61. Và Virgil trả lời rằng: "Có lẽ,
các vị nhầm chúng tôi ở nơi đây
như các vị, chúng ta đều là khách.

64. Chỉ đến trước các vị đây một chút,
chúng tôi theo con đường khác khó đi,
leo núi này giống như trò chơi mới”.

67. Các âm hồn bấy giờ đều nhận thấy,
tôi thở như người còn sống, cho nên
mặt của họ đều tái đi kinh ngạc.

70. Và như thấy cành ô liu sứ giả
cầm trên tay, đám đông vội chen nhau
vây xung quanh tò mò nghe tin tức,

73. họ đăm đắm nhìn mặt tôi, lúc ấy
những linh hồn may mắn đó quên luôn
cả việc khiến cho chính mình xinh đẹp.

76. Rồi một người tôi thấy chen lên trước
ôm lấy tôi với tình cảm lớn lao,
khiến cho tôi cũng làm theo như thế.

79. Nhưng vô ích, dù tôi nhìn vẫn rõ!
cả ba lần người ấy muốn ôm tôi,
cả ba lần chỉ ôm được ngực tôi.

82. Vẻ sửng sốt, lộ ra trên khuôn mặt,
khiến âm hồn thoáng cười mỉm rồi đi,
và tôi vội bước đi theo người ấy.

85. Hồn dịu dàng bảo tôi nên dừng lại;
lúc này tôi mới biết đó là ai
nên cầu xin hồn cùng nhau trò chuyện.

88. Âm hồn nói: "Cậu là người tớ mến
thủa phàm trần, giờ cũng vẫn còn yêu:
tớ chết rồi; nơi này sao cậu đến?”

91. "Để cứu rỗi linh hồn mình”, tôi nói
"Casella, tớ phải xuống nơi đây,
cậu đi đâu mà đến giờ mới thấy?”

94. "Đã nhiều lần tớ bị họ từ chối,
cho ai qua là quyền họ, tuy nhiên”
Casel(la) nói, "họ không hề ngăn cản;

97. vì thực tế con thuyền này của họ
đã phải chờ từ ba tháng trước đây
cho đủ số những hồn cần cứu rỗi.

100. Vì vậy tớ bèn đi ra bờ biển
chỗ sông Te(vero) bị nhiễm mặn, bấy giờ
tớ may mắn được thiên thần đón nhận.

103. Đến cửa sông thiên thần xòe đôi cánh
vì những hồn không phải xuống Ache(ronte)
thường tụ tập ở nơi này chờ đợi”.

106. Tôi liền nói: "Nếu cậu chưa quên hết
xin hãy dùng các bài hát tình yêu
đã giúp tôi giảm u sầu ngày trước,

109. điều này cũng an ủi phần nào đó
linh hồn tôi, và cả xác thân tôi
đến được đây, phải qua bao gian khổ!”

112. ‘Tình yêu mà tâm trí ta hướng đến’
thật nhẹ nhàng giọng anh ấy cất lên,
vang trong tôi sự ngọt ngào khôn tả.

115. Tôi và thầy cùng các âm hồn đó
nghe khúc ca đều cảm thấy hài lòng,
trong tâm trí lo âu không còn nữa.

118. Chúng tôi đứng lặng yên nghe chăm chú
một cụ già bỗng xuất hiện quát to:
"Làm gì vậy, lũ âm hồn chậm chạp?

121. Sao dừng lại, lơ đễnh nhìn như thế?
lên núi ngay rồi trút bỏ áo quần,
hình hài này sao Chúa nhìn thấy được”.

124. Giống như khi chim bồ câu sà xuống,
khắp cánh đồng nhặt hạt lúa đục trong,
vẻ kiêu hãnh thường ngày không còn nữa,

127. nếu như thấy có điều gì sợ hãi,
chúng buông mồi ngay lập tức bỏ đi,
vì chúng sợ bị tấn công sau đó;

130. tôi nhìn thấy một nhóm người nữa đến
không hiểu sao chúng vừa hát vừa đi,
về phía biển, cứ như đang chạy trốn:

133. chạy theo họ chúng tôi nhanh chẳng kém.




Chú thích: 2
1. Hoàng Hôn, hay còn gọi là chiều tà chỉ một khoảng thời gian kể từ ngay sau khi Mặt Trời lặn cho tới khi trời tối hẳn (buổi tối). Nó là khái niệm gắn liền với vị trí biểu kiến của Mặt Trời ở phía dưới đường chân trời.
+ Nguyên văn "Già era 'l sole a l'orizzonte giunto” (mặt trời đã khuất sau đường chân trời).
2. Jerusalem là một thành phố ở Trung đông, nằm trên một cao nguyên thuộc dãy núi Do Thái nằm giữa Địa Trung Hải và Biển Chết, thuộc nam bán cầu, nên vào lúc hoàng hôn, đường tròn kinh tuyến (với cung của nó) đi qua (Jerusalem) sẽ đạt điểm cao nhất (thiên đỉnh).
+ Jerusalem cũng là một trong những thành phố lâu đời nhất trên thế giới, và được coi là thánh địa của ba tôn giáo lớn cùng có khởi nguồn từ Abraham: Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo.
3. Vào thời trung cổ người ta tin rằng Trái đất là hình cầu. Vì vậy khi tham chiếu các ngôi sao khác nhau có thể nhìn thấy ở Nam bán cầu, và vị trí thay đổi của mặt trời cùng các múi giờ khác nhau của Trái đất. Dante đã truyền đạt khái niệm này bằng cách giải thích rằng nếu hoàng hôn ở Jerusalem thì ở núi Luyện ngục (phía đối cực) lúc đó sẽ là buổi sáng, sông Hằng ở Ấn độ (với chòm sao Libra) sẽ là nửa đêm (6 tiếng sau Jerusalem), nên Tây Ban Nha sẽ là buổi trưa. Cuộc hành trình được cho là diễn ra trong thời kỳ xuân phân, khi ngày và đêm có độ dài bằng nhau.
5. Ý nói chòm sao Thiên Bình, hay còn gọi là Thiên Xứng. Trong ngôn ngữ một số nước phương Tây và tiếng Latin, Libra chỉ cái cân đĩa.
6. Phía đối diện: ý nói Tây Ban Nha.
7. Ý nói Luyện ngục, nơi Dante và thầy của mình đang đứng.
8. Cực quang là một hiện tượng quang học được sinh ra do sự tương tác của các hạt mang điện tích từ gió mặt trời với tầng khí quyển bên trên của hành tinh, thể hiện bằng những sắc màu của ánh sáng trên bầu trời về đêm,
+ Các cực quang mạnh nhất thường diễn ra sau sự phun trào hàng loạt của Mặt Trời. Các dải sáng này liên tục chuyển động và thay đổi làm cho chúng trông giống như những dải lụa màu trên bầu trời. Đây có thể coi là một trong những hình ảnh đẹp nhất của tự nhiên.
36. Không bao giờ: Nguyên văn "l'etterne” (vĩnh cửu).
43. Hình ảnh thiên thần lái thuyền gợi nhớ đến hình ảnh của sứ giả thiên đường.
46. Ý nói đến tích người Do Thái rời khỏi Ai Cập trong Kinh thánh Cựu ước (sách Xuất Hành).
48. Ý nói bài Thánh vịnh "Israel de Aegypto” được Dante trích dẫn trong câu 46 nguyên văn bằng tiếng Latin: ‘In exitu Israel de Aegypto’.
80-81. Trên thực tế, Dante gần như đã dịch lại một câu trong Aeneid VI của Virgil, khi diễn tả cách anh ấy cố gắng ôm lấy linh hồn vô hình đó một cách vô ích.
91. Casella (sinh ra ở Florence hoặc Pistoia; chết ở Florence năm 1299) được cho là một nhà soạn nhạc và ca sĩ người Ý, tuy nhiên tất cả các tác phẩm cũng như tư liệu về Casella đến nay không còn lưu lại. Theo nhiều nhà bình luận cổ đại, Casella là một người bạn thời trẻ của Dante.
94. Họ ở đây, ý nói những thiên sứ canh cửa dưới Địa ngục.
97-99. Ám chỉ Năm Thánh 1300, được Giáo hoàng Boniface VIII công bố vào ngày 22 tháng 2 nhưng thực tế đã có giá trị từ ngày 24 tháng 12 năm 1299;
100-102. Điều này cho thấy Casella đã chết trước đó không lâu và đặt ra câu hỏi tại sao bây giờ anh ta mới ở Luyện ngục. Người ta đã đưa ra giả thuyết rằng các linh hồn chỉ yêu cầu được lên thuyền của thiên thần khi họ cảm thấy sẵn sàng, tương tự như vậy khi kết thúc quá trình thanh tẩy của họ.
101. Tevero (tiếng Anh: Tiber) là con sông dài thứ ba ở Ý.
106. Nguyên văn "Se nuova legge non ti toglie memoria”: Nếu luật mới không lấy đi trí nhớ của bạn.
112. Đây là lời một bài hát trong Convivio của Dante.