ĐỊA NGỤC 5
- Cập nhật: Thứ bảy, 26/3/2022 | 11:53:46 AM
Tầng địa ngục thứ hai. Dante chứng kiến cảnh Minos tra khảo tội nhân, trừng phạt những kẻ dâm đãng; Gặp gỡ Paolo và Francesca: những người đã chết vì tình yêu mãnh liệt của mình.
|
|
Nụ hôn của Paolo và Francesca, tranh Gabriel Rossetti, 1864
|
Đó là buổi tối Thứ Sáu ngày 8 tháng 4 (hoặc 25 tháng 3) năm 1300.
1. Từ tầng một lúc này tôi đi xuống
tầng thứ hai, nơi tiếng khóc rền vang
với nỗi đau như tràn ngập không gian.
4. Vua Minos đang gầm gừ đứng đó:
giọng rít lên tra khảo các tội nhân;
phán quyết xong thì lấy dây trói lại.
7. Bởi mỗi khi một linh hồn tội lỗi
thú nhận rằng đã phạm tội trước ông
thì sau đó sẽ có ngay phán xét
10. tiếng roi da sẽ vang lên vun vút
bao nhiều lần họ bị quất roi lên
cũng là để chỉ số tầng địa ngục.
13. Có rất nhiều các âm hồn phía trước ;
đứng chờ xem bao giờ tới lượt mình,
họ nghe ngóng xì xào rồi quỳ xuống.
16. "Nhà tế bần sao nhà ngươi cũng đến?”
vừa thấy tôi nhà vua bỗng thốt lên,
quên béng cả phận sự ngài đảm nhiệm.
19. "Hãy nhìn cách ngươi tự tin cất bước;
cánh cửa kia chắc rộng lắm phải không?”
thầy liền nói: "Sao phải gào to thế?
22. Ngươi chớ cản chuyến đi tiền định đó;
cứ để cho người ấy bước vào nơi
ngươi tra hỏi, đừng nói gì thêm nữa”.
25. Và bấy giờ cảnh đau thương khốn khổ
đã hiện ra khi tôi tới ngục hình
tiếng khóc than kêu gào khôn kể xiết.
28. Nơi tôi đến đèn đóm đều tắt hết,
tiếng rít gầm như bão tố đâu đây,
gió ngược nhau cuộn từng cơn lốc xoáy.
31. Bão địa ngục dường chẳng bao giờ dứt,
cuốn mang theo bên nó những âm hồn;
gió quay, đập làm họ thêm đau đớn.
34. Cảnh đổ nát hiện ra khi họ đến
tiếng khóc than nghe ai oán xót thương
cùng Đức tin bị những lời báng bổ.
37. Tôi hiểu sự giày vò đau khổ đó
là lời nguyền dành cho các tội nhân,
coi tài năng thấp hèn hơn dục vọng.
40. Và như khi vừa có thêm đôi cánh
bay vút lên lúc trời lạnh, thênh thang
họ mang theo cả linh hồn tội lỗi
43. bay khắp nơi, lên cao rồi hạ xuống;
không lời khuyên không hy vọng nhỏ nhoi,
đặt chân xuống thì cực hình sẽ giảm.
46. Như đàn sếu đang gào lên rất thảm,
tạo thành hàng dài dằng dặc không trung,
tôi thấy chúng chỉ gây thêm rắc rối,
49. "những âm hồn bị cuồng phong quăng quật,
thầy Virgil, chẳng hay họ là ai
mà lại bị quầng đen kia trừng phạt?”
52. "Ai là người đầu tiên con muốn biết,
thầy của tôi sau đó nói với tôi,
"một nữ hoàng của rất nhiều vùng đất.
55. Vì ham muốn quá cao về nhục dục,
nên đã cho sửa lại luật của mình,
để thiên hạ khỏi xì xầm bàn tán.
58. Đó chính là nàng Semiramis,
người kế thừa ngai vị của Nino
cai trị xứ Assyria rộng lớn.
61. Rồi đến người vì yêu mà tự sát,
bội ước thề với chồng cũ Sicheo
sau đó là nàng Cleo(patra) dâm đãng.
64. Còn kia là nàng Helen tội lỗi
và Achille vĩ đại cũng vì yêu,
mà chiến đấu đến không màng cái chết.
67. Còn Paris, Tristan…” và nhiều lắm
thầy của tôi lấy tay chỉ, kể tên
người vì yêu mà dương gian từ biệt.
70. Tôi lắng nghe thầy điểm tên tất cả
giai nhân xưa, các hiệp sĩ nổi danh,
rồi lặng đi vì đau lòng thương xót.
73. Tôi khẽ nói: "Xin thầy cho con gặp
hai người đang cùng sánh bước bên nhau”
và trong gió, họ như luồng ánh sáng.
76. Thầy tôi đáp: "Hãy đợi khi họ đến
và thỉnh cầu lúc họ tới gần ta
vì tình yêu sẽ dẫn đường cho họ”.
79. Vào lúc gió hướng chúng tôi gặp họ,
tôi hỏi ngay: "Nếu không bị cản ngăn
hãy chuyện trò với tôi một lúc nhé”.
82. Như chim câu khát khao theo tiếng gọi
sải cánh bay về tổ ấm ngọt ngào,
chúng xuyên không mang theo niềm hy vọng;
85. những linh hồn rời chỗ Dido đứng,
đến bên tôi, âm khí lạnh tỏa lan,
rồi tiếng khóc chợt òa lên trìu mến.
88. "Hỡi phàm nhân hiền từ và đôn hậu
đã tới nơi tăm tối nhất viếng thăm
lũ chúng tôi, những kẻ từng nhuốm máu,
91. nếu Thượng Đế vẫn rủ lòng nhân ái,
thì bình yên xin cầu nguyện cho ngài,
đã xót thương kẻ khổ đau hoạn nạn.
94. Ngài muốn hỏi, muốn biết gì cũng được
xin vâng theo mọi ý nguyện của ngài,
khi cơn gió nơi đây vừa lắng dịu.
97. Quê hương tôi xứ ấy nằm ven biển
nơi hạ nguồn của các nhánh sông Po
hợp lưu rồi mới đổ vào biển cả.
100. Tình, chiếm lấy mọi con tim khả ái
chiếm đoạt luôn những người đẹp trên đời
tôi cũng thấy điều này là xúc phạm.
103. Tình, không yêu cũng không cần tha thứ
vẻ dịu dàng chàng đã quyến rũ tôi
ngài thấy không chàng cũng rất yêu tôi
106. và tình yêu dẫn cả hai tới chết
ngục Caina ai sẽ giết chúng tôi”,
tôi đã nghe hết mọi lời từ họ.
109. Khi tôi hiểu những hồn này phạm tội,
bèn cúi đầu và nhìn mãi xuống chân,
khiến thầy hỏi: "Đang nghĩ suy gì thế?”
112. Tôi khẽ nói: "Than ôi, bao suy nghĩ
ngọt ngào và khao khát được bao nhiêu
mà khiến họ phải bước vào đau khổ!”
115. Tôi bắt đầu khi quay về phía họ:
"Hỡi Fran(cesca) nàng chết bởi đọa đầy,
sự ngoan đạo khiến tôi buồn biết mấy.
118. Cho tôi hay: phút giây ngọt ngào nhất,
lúc mà chàng trao trọn cả tình yêu
ham muốn ấy có chút nào ngờ vực?”
121. Nàng đáp lời: "Không còn gì đau đớn,
bằng nhớ về hạnh phúc những ngày qua
nỗi khổ này, chắc thầy ngài cũng biết.
124. Nhưng nếu ngài muốn tỏ tường sự việc
về mối tình đầy oan trái dở dang
tôi sẽ nói” nàng khóc rồi kể lại.
127. "Có một lần tôi và chàng đọc sách
rồi cuốn vào chuyện tình của Lance(lot)
còn chúng tôi chẳng có gì ràng buộc.
130. Lancelot thường mở to đôi mắt
nhìn chúng tôi trong lúc đọc, khiến cho
dù hơi sợ nhưng chúng tôi vẫn thắng.
133. Đọc đến chỗ khóe miệng cười ham muốn
nhận nụ hôn nghiền nát của người yêu
từ đó chàng chẳng rời xa tôi nữa,
136. run rẩy đón nụ hôn chàng nồng cháy.
Galeotto tác giả sách là ai
chúng tôi cũng chẳng đọc thêm nửa chữ”.
139. Trong lúc nghe âm hồn này kể lại
thì hồn kia cứ nức nở khóc hoài
tôi gục xuống như một người sắp chết.
142. Rồi ngã lăn, bất động tựa thây ma.
Chú thích: 5
1-2. Địa ngục được Dante mô tả giống như một hình nón ngược, càng đi xuống, chu vi các tầng càng nhỏ hơn nhưng hình phạt ngày càng tàn ác hơn (tiếng khóc rền vàng).
+ Nguyên văn: giù nel secondo, che men loco cinghia, (xuống tầng hai, vành đai càng nhỏ hơn).
4. Trong thần thoại Hy Lạp, Minos là một nhà vua xứ Crete; ông là con của Thần Zeus và nàng Europa. Sau khi mất, Minos trở thành người phán xét của sự chết ở địa ngục.
16. Nhà tế bần: trại cứu tế hoặc trung tâm bảo trợ xã hội.
54-58. Semiramis là một nữ vương huyền thoại của Assyria. Bà là người Lydia-Babylon, vợ của Onnes và Ninus (Nino).
+ Các truyền thuyết được kể lại bởi Diodorus Siculus đều lấy nguồn từ các tác phẩm của Ctesias của Cnidus, nói về bà và mối quan hệ với Onnes và Vua Ninus, một vị vua huyền thoại của Assyria nhưng không được ghi lại trong Danh sách các vị vua Assyria. (Trên thực tế, nhân vật trong lịch sử là Shammuramat (tiếng Akkad và Aramaic) là người vợ Assyrians của Shamshi-Adad V (trị vì 824-811 TCN), vua của Assyria và là người trị vì đế chế Tân Assyria).
Semiramis thường được nhìn nhận theo hướng tích cực trước khi Kitô giáo lên ngôi, mặc dù cũng tồn tại một số quan điểm tiêu cực. Trong thời Trung cổ, bà bị gắn liền với tính lăng loàn và dâm đãng. Một câu chuyện cho rằng bà có mối quan hệ loạn luân với con trai, bào chữa cho điều đó bằng cách thông qua luật để hợp pháp hóa hôn nhân giữa cha mẹ và con cái, và phát minh ra đai trinh tiết để răn đe bất kỳ đối thủ tình cảm cho đến khi cuối cùng người con trai đã giết bà. Điều này có thể đã được lan truyền vào thế kỷ thứ 5 bởi cuốn "Lịch sử phổ thông” của Orosius (Bảy cuốn Sách sử Chống Ngoại giáo), được cho là nằm trong một "cuộc bút chiến chống ngoại giáo".
60. Assyria là vương quốc của người Akkad. Nó bắt đầu tồn tại như là một nhà nước từ cuối thế kỷ 25 hoặc đầu thế kỉ 24 TCN đến năm 608 TCN, với trung tâm ở thượng nguồn sông Tigris, phía bắc Lưỡng Hà (ngày nay là miền bắc Iraq), và đã vươn lên trở thành một đế quốc thống trị khu vực một vài lần trong lịch sử.
61. Dido hay Elissa theo thần thoại là nữ hoàng đầu tiên của xứ Carthage, và trước đó là nữ hoàng vương quốc Phoenician xứ Tyre. Do tranh chấp ngai vị, chồng của Dido đã bị anh trai mình giết chết và Dido đã thề sẽ tự sát bằng thanh kiếm có tên Sicherba nếu bị ép phải tái giá.
Theo Aeneid của Virgil, Dido đã yêu Aeneas, khi người anh hùng thành Troy đến lánh nạn ở Carthage trước khi chàng tới Lazio và họ đã có quan hệ với nhau. Tuyệt vọng vì sự ra đi đột ngột của Aeneas, và bị Fate ép buộc, Dido đã tự sát bằng thanh kiếm của Aeneas, và yêu cầu người dân của mình trả thù cho nàng.
63. Cleopatra VII Philopator (69–30 TCN) là người trị vì cuối cùng của Nhà Ptolemaios thuộc Ai Cập. Ngoài ra, bà còn là một nhà ngoại giao, chỉ huy hải quân, một nhà quản lý, một người có thể nói được nhiều thứ tiếng, và là một tác giả y học. Vì lợi ích chính trị, bà từng có các mối quan hệ tình ái với nhiều người trong đó có Caesar và Antonius là hai vị tướng La Mã nổi tiếng. Do đó, trong con mắt của người đời và văn học cổ đại, Cleopatra được xem như một điển hình của sự dâm đãng.
64. Helen là Vương hậu xứ Laconia, một địa phận thuộc Hy Lạp, với tư cách là vợ của Menelaus, sau này là vua xứ Sparta. Nàng đã từng bị bắt cóc bởi Theseus - người anh hùng nổi tiếng Hy Lạp và bị thần tình yêu Eros bắn một mũi tên vào ngực khiến nàng yêu Paris và theo chàng về thành Troy. Việc nàng bị bắt cóc bởi Paris đã dẫn đến Chiến tranh thành Troy kéo dài hơn 10 năm. Sau cuộc chiến, nàng được Melenaus đưa về Sparta.
65-66. Trong cuộc chiến thành Troy, Achilles (tiếng Pháp: Achille) là chiến binh vĩ đại nhất của quân Hy Lạp. Khi biết tin người bạn thân thiết nhất của mình là Patrocle bị Hector giết chết, Achilles đã quay trở lại chiến đấu với quân Troy cho đến khi bị thần Apollo giết chết.
67. Paris là con trai vua Priam thành Troy, người đã bắt cóc Helen và gây nên cuộc chiến 10 năm.
+ Tristano là một hiệp sĩ trong Văn học Trung cổ yêu Isotta, vợ của người chú Marco, vua xứ Cornovaglia nên bị người này giết chết.
74. Hai âm hồn trong đoạn thơ này là Francesca da Rimini và tình nhân là Paolo Malatesta.
82-84. Những con chim bồ câu thuộc về đám rước của nữ thần tình yêu Venus, chúng sẽ thể hiện sự ngọt ngào của mình (giao phối) sau khi trở về tổ ấm.
98. Po là con sông dài nhất nước Ý, bắt nguồn tại Piedmont, và chảy qua thủ phủ của năm tỉnh: Torino, Pavia, Piacenza, Cremona, Ferrara rồi đổ ra biển Adriatic.
107. Ngục Caina (Cai-na) dành cho những kẻ phản bội cha mẹ và những người thân thích. Caina bắt nguồn từ cái tên Cain, kẻ đã giết em trai mình là Abel trong Kinh thánh (Sáng thế ký 4: 8
116. Francesca là con gái của lãnh chúa xứ Ravenna. Năm 1275 nàng lấy Gianciotto là con trai của lãnh chúa xứ Rimini. Gianciotto Malatesta bị thọt, xấu xí và dị dạng, nhưng cuộc hôn nhân vì lý do chính trị này đã xoa dịu được mối bất hoà giữa hai gia đình lãnh chúa Polenta và Malatesta cùng sự đối địch lâu đời giữa thành bang Ravenna và Rimini. Nhưng sau đó Francesca lại si mê người em trai tuấn tú của chồng là Paolo Malatesta. Người chồng bắt gặp và đâm chết cả hai cùng một nhát kiếm. Câu chuyện đẫm máu nổi tiếng này xảy ra vào khoảng năm 1282-1283 ở Ý.
128. Lancelot (nguyên tác: Lancialotto) hay Sir Lancelot of Camelot là một nhân vật trong truyện "Hội Bàn Tròn”. Mối tình bi kịch giữa chàng kị sĩ Lancelot và vương hậu Guinevere được coi là một trong những câu chuyện tình yêu tay ba nổi tiếng nhất trong lịch sử châu Âu thời vua Arthur.
134. Nguyên văn: "esser basciato da cotanto amante” (nhận được nụ hôn như muốn nghiền nát của người yêu).
Các tin khác
Tầng địa ngục thứ chín: Judecca Nơi những kẻ phản bội ân nhân bị trừng phạt. Sau đó Dante và Virgil ra khỏi Địa ngục.
Tầng địa ngục thứ chín: Antenora - Tolomea Bá tước Ugolino kể về cái chết của mình. Lối vào vòng ngục thứ ba Tolomea, nơi những kẻ phản bội khách bị trừng phạt. Dante cảm nhận được luồng gió tạo ra bởi đôi cánh của Lucifer.
Tầng địa ngục thứ chín: Caina và Antenora Lời cầu khẩn của Dante đến các Muses. Lối vào vòng ngục đầu tiên của Cocytus: Caina, nơi những kẻ phản bội người thân bị trừng phạt; và vòng ngục thứ hai: Antenora, nơi những kẻ phản bội quê hương bị trừng phạt.
Tầng địa ngục thứ chín: Hồ băng Cocytus Dante và Virgil tiếp cận cái giếng bao quanh hồ Cocytus. Gặp gỡ với Nimrod và Fialte. Người khổng lồ Antaeus đưa hai thầy trò xuống đáy hồ Cocytus.