ĐỊA NGỤC 15
- Cập nhật: Thứ bảy, 9/7/2022 | 9:13:07 PM
Tầng địa ngục thứ bảy: Vẫn đang ở vòng ngục thứ ba. Nơi những người hung bạo chống lại Thiên Chúa (bao gồm cả sodomite) bị trừng phạt. Dante gặp lại Brunetto Latini. Lời tiên tri của người thầy cũ về sự lưu vong của Dante.
|
|
Tranh khắc gỗ của Gustave Dore (Inferno_canto XV_Line 28-29)
|
Đó là bình minh ngày Thứ Bảy 9 tháng 4 (hoặc 26 tháng 3) năm 1300.
1. Chúng tôi đi trên bờ kè vững chắc;
và xung quanh hơi nước phủ như sương,
để ngăn cản và dập tan đám cháy.
4. Giống như người Flemings sống giữa
vùng Witsand và Bruges, triều dâng
họ đã xây những bức tường chắn sóng;
7. dọc bờ sông Brenta dân chúng
Padova đã bảo vệ Caren(tana)
trước cái nóng bủa vây toàn thành phố:
10. cũng cách đó, họ xây bên bờ suối,
những bức tường không quá rộng, quá cao
bất kể là chủ nhân hay đầy tớ.
13. Lối mòn dần rời xa khu rừng đó
cho dù tôi đã ngoái lại phía sau,
nhìn rất lâu cũng chẳng còn thấy nữa,
16. khi gặp một đoàn âm hồn, bọn họ
lầm lũi đi dọc bờ suối nhìn lên
từng người một tựa bóng đêm ập xuống
19. như cuộc gặp dưới trăng non đầu tháng
nhìn chúng tôi, họ nheo mắt liên hồi
như thợ may ngồi xâu kim chăm chỉ.
22. Trong số họ có một người như thế
nhưng nhìn tôi với ánh mắt rất quen
nắm áo tôi người ấy kêu: "Thật tuyệt!”
25. Và khi người buông tay ra, tôi đã
hướng mắt nhìn vào gương mặt cháy đen
làm người ấy chẳng kịp quay mặt tránh
28. cuối cùng tôi cũng nhận ra người đó
tôi đưa tay ôm lấy mặt kêu lên:
"Có phải đây là ngài Brunet(to)?”
31. "Ôi con trai” một người trong bọn họ
bảo tôi rằng: "Nếu dừng lại Bru(netto)
sẽ coi như đường đua này bỏ cuộc”.
34. "Có lẽ nào ngài Bru(netto)” tôi đáp;
"tôi muốn ngồi xuống trò chuyện được không,
thầy của tôi sẽ vui lòng cho phép”.
37. "Con trai ơi, nếu kẻ nào dừng bước
sau vài giây sẽ ở lại trăm năm
và chắc chắn bị lửa kia thiêu đốt.
40. Nên con cứ tiếp tục đi bên cạnh,
còn phần ta bước theo lũ âm hồn
đang khóc thảm bởi tội hình vĩnh viễn”.
43. Tôi không dám rẽ sang con đường khác,
hơi cúi đầu, tôi đi sát bên ông
như đi cùng một con người đáng kính.
46. "Nhờ may mắn hay là do số phận”,
ông hỏi tôi, "mà con tới được đây
người dẫn đường cho con là ai đó?”
49. "Nơi trần thế trên kia bình yên lắm”,
tôi trả lời, "con bị lạc đường thôi
trong thung lũng, khi tuổi đời đang chín.
52. Người dẫn đường sáng hôm qua mới đến:
đúng lúc con vẫn đang đứng quay lưng,
đường về nhà sẽ do người chỉ lối”.
55. "Nếu ta đúng, cuộc đời này luôn đẹp
bến vinh quang con chẳng thất bại đâu
sao chiếu mệnh cứ đi theo” ông nói,
58. Và nếu ta không mất đi quá sớm,
thì cao xanh cũng phò trợ cho con
như sự nghiệp của con ta từng giúp.
61. Nhưng đám dân Fiesole độc ác
và vô ơn từ xưa đã tràn sang,
chiếm rừng núi đến nay còn ở đấy
64. cây sung ngọt giữa những cây lê chát
chẳng thể nào chúng kết trái đơm hoa
giống như con: kẻ thù là lòng tốt.
67. Một danh nhân nổi tiếng xưa gọi họ
là kiêu căng và đố kỵ, mù, ky
toàn tính xấu chớ để mình lây nhiễm.
70. Sự may mắn cho con niềm vinh hạnh,
cả hai phe đều thèm khát có con
nhưng e là còn quá xa ngọn cỏ.
73. Cứ mặc kệ bọn Fie(sole) rơm rác
miễn làm sao chúng không chạm tới cây,
vẫn đang mọc trong chuồng phân của chúng,
76. ở trong đó sẽ sống lại hạt giống
của những người La Mã cổ ngay khi
lũ gian manh đến nơi này tạo lập”.
79. "Lời khẩn cầu nếu được Trời chấp thuận”,
tôi trả lời, "thì ngài vẫn còn chưa
bị đặt ra ngoài nhân quần: cuộc sống;
82. trong tiềm thức, một mái nhà yên ấm,
luôn khắc ghi trong tôi mãi khôn nguôi
cùng các ngài đang ở trên trần thế
85. những người đã dạy tôi tự giải quyết
cuộc đời mình như một gã đàn ông
tôi biết ơn về điều này biết mấy.
88. Còn những gì ngài đã từng tiên đoán,
và viết ra thành văn bản thì tôi
sẽ diện kiến một phu nhân để hỏi.
91. Tôi muốn nói với ngài về số phận
của bản thân dù chẳng mấy hài lòng,
song dẫu sao cũng sẵn sàng chấp nhận.
94. Thần Số mệnh cứ việc xoay thỏa thích
cuộn chỉ vàng, điều chẳng lạ với tôi
như nông dân cầm trong tay cái xẻng”.
97. Nghiêng má phải, thầy của tôi lúc đó
nhìn sang tôi và quay lại nói rằng:
"Người chăm chú lắng nghe luôn hiểu đúng”.
100. Tôi lúc đó vẫn vừa đi vừa chuyện
rồi hỏi ngài Brunet(to) rằng ai
cùng đồng hành vĩ đại và nổi tiếng.
103. Ông trả lời: "Có vài người ta biết,
còn số kia thì im lặng tốt hơn,
có quá ít thời gian để kể hết.
106. Chỉ cần biết họ đều là tăng lữ,
học vấn cao và rất có tiếng tăm,
trên trần thế cùng ô danh một tội.
109. Prisci(an) trong đoàn người khốn khổ,
và Fran(cesco) cũng như vậy, nếu như
con muốn biết về loài sâu mọt đó,
112. một đầy tớ của những người hầu khác
từ Arno chuyển đến Barchili(none)
tại đây ông trút hết nguồn tinh lực.
115. Ta muốn nói nhưng giờ còn đi tiếp
nên phải dừng vì ở phía xa kia
một làn khói đang bốc lên mù mịt.
118. Họ đang đến, phải tránh xa bọn đó
ta gửi con cuốn ‘Kho báu’, trong đây
ta vẫn sống và không còn ham muốn”.
121. Ngài quay đi, tôi thấy ông rất giống
người chạy thi để đoạt tấm vải xanh
trên cánh đồng Verona, giữa họ
124. ông giống người thắng cuộc chẳng phải thua.
Chú thích: 15
4. Flemings (Hà Lan: Vlamingen) là nhóm dân tộc có lịch sử liên kết với khu vực Flanders ở miền bắc nước Bỉ ngày nay. Đây là nhóm dân tộc có số lượng phổ biến trong cả nước.
5. Wissant (tiếng Hà Lan: cát trắng) là một xã của Pháp nằm trong khu Pas de Calais ở vùng Thượng Pháp. Còn Bruges là một thành phố ở Bỉ, và là thành phố lớn nhất của West Flanders trong Cộng đồng người Flemish.
7-9. Nguyên văn: "per difender lor ville e lor castelli”(Để bảo vệ lâu đài và biệt thự của họ).
+ Carentana: Vùng núi nơi khởi nguồn sông Brenta. Địa danh này có nơi viết là Chiarentana.
+ Brenta: Tên con sông ở vùng Veneto, miền bắc Ý, khởi nguồn từ dãy núi Alpi và đổ ra biển Adriatico.
16-21. Hình ảnh này được lấy cảm hứng từ hai đoạn văn trong Aeneid VI, 268 và 452.
30. Brunetto Latini (tiếng Latin: Burnectus Latinus) sinh năm 1220, mất năm 1294, là một triết gia, học giả, công chứng viên và chính khách người Ý. Ông là người thầy dạy tiếng Latin cho Dante.
+ Tuy nhiên cũng có nhà chú giải cho rằng Ser Brunetto Latini chỉ là người có ảnh hưởng lớn đến Dante chứ không phải là thầy dạy tiếng Latin của ông.
57. Ám chỉ chòm sao Song tử được cho là ngôi sao chiếu mệnh của Dante.
61-63. Có một truyền thuyết rất phổ biến trong thế kỷ XIII - XIV, theo đó những người Fiesole dưới sự lãnh đạo của Catilina đã nổi loạn ở Rome và bị dập tắt; Caesar sau đó đã xây dựng một thành phố bên bờ sông Arno, và nó được gọi là Firenze (hay Florence). Những người Fiesole sống sót sau cuộc bạo động theo Dante là những người Firenze hoang dã và độc ác nhất.
64-65. Cây sung ngọt (cây vả); Cây lê chát (thanh lương trà) là những hình ảnh được lấy cảm hứng từ Kinh Thánh. Đây là cách nói ẩn dụ, ví một người lương thiện (vả ngọt) không thể sống giữa những người hư hỏng như Florentines.
68. Ám chỉ người Florentines mù quáng, vì bị vua Gothic Totila đánh lừa (là bạn của họ) và sau đó đã phá hủy thành phố Florentines trong cuộc chiến tranh Hy Lạp-Gothic.
+ Người Florentine được gọi là hám lợi, đố kỵ và kiêu hãnh do đó cùng phạm những tệ nạn như Ciacco đã tuyên bố (Địa ngục 6: 74)
73-78. Đoạn thơ này ám chỉ truyền thuyết mà theo đó Firenze được thành lập bởi người La Mã cổ đại và giới quý tộc thuần khiết nhất của thành phố có nguồn gốc từ dòng dõi của họ: Dante tin rằng mình thuộc về giới quý tộc này, do đó, quái thú Fiesole là phần còn lại của công dân.
90. Một phu nhân (a donna): ý nói Beatrice.
94-95. Theo thần thoại Hy Lạp, vị thần Số mệnh gồm ba chị em Urd (Quá khứ), Verdandi (Hiện tại) và Skuld (Tương lai) có tên gọi chung là Norn. Mỗi người họ đều cầm một cuộn chỉ vàng dài tượng trưng cho cuộc sống của vạn vật.
96. Trong Convivio (IV, 6 ff), Dante đã đề cập đến việc nhìn thấy một người nông dân trên núi Falterona, đang cuốc đất, và bất ngờ tìm thấy một kho báu bị chôn vùi: có lẽ nhà thơ cho rằng số mệnh cũng xoay vần bất ngờ giống như người nông dân có thể tìm thấy kho báu chỉ bằng một cái cuốc trên tay.
109. Prisciano di Cesarea (tiếng latin: Priscianus Caesariensis) thường được gọi ngắn gọn là Priscian là một nhà ngữ pháp của Constantinople.
+ Priscian được cho là một linh mục bội đạo theo một đoạn văn của Uguccione, là người sống ở Derivationes. Tuy nhiên, trước Dante không có tài liệu nào về tội lỗi này của anh ta.
110. Francesco d'Accorso o d'Accursio (Bologna, 1225 - 1293) là một nhà tư pháp, học giả người Bologna, một người Ghibelline.
112. Ý nói Andrea dei Mozzi (… - 1296) là giám mục Florence từ năm 1287 đến 1294. Năm 1295, ông được chuyển đến tòa giám mục Vicenza bởi Giáo hoàng Boniface VIII.
+ Đầy tớ của những người hầu, là cách diễn đạt ám chỉ các Giáo hoàng trong các tài liệu của Giáo triều.
113. Sông Arno chảy qua Firenze và ở Vicenza là sông Barchilinone. Dante dùng tên hai con sông này có ý ám chỉ hai thành phố mà nó chảy qua.
119. Ý nói cuốn Li livres dou Trésor, một loại bách khoa toàn thư được viết bởi Brunetto trong khoảng thời gian từ 1262 đến 1266.
122. Tấm vải xanh là giải thưởng dành cho người chiến thắng ở cuộc đua tốc độ (Palio) ở Verona. Ban đầu đây là một sự kiện thể thao có sự tham gia của toàn dân. Có hai cuộc đua tốc độ đã được tổ chức là đua ngựa và chạy bộ. Tấm vải xanh dài 12 mét là giải thưởng dành cho người chiến thắng trong số những người chạy bộ (ban đầu là chạy khỏa thân), còn tấm vải đỏ dài 12 mét là phần thưởng dành cho các hiệp sĩ (đua ngựa).
124. Trong cuộc thi chạy bộ (Palio) ở Verona, người nào về cuối cùng sẽ nhận được phần thưởng là một con gà trống và sự chế giễu của khán giả. Với câu nói này, có lẽ Dante muốn tách Brunetto ra khỏi những kẻ hung bạo chống lại Thiên Chúa đang chạy cùng với ông.
Các tin khác
Tầng địa ngục thứ chín: Judecca Nơi những kẻ phản bội ân nhân bị trừng phạt. Sau đó Dante và Virgil ra khỏi Địa ngục.
Tầng địa ngục thứ chín: Antenora - Tolomea Bá tước Ugolino kể về cái chết của mình. Lối vào vòng ngục thứ ba Tolomea, nơi những kẻ phản bội khách bị trừng phạt. Dante cảm nhận được luồng gió tạo ra bởi đôi cánh của Lucifer.
Tầng địa ngục thứ chín: Caina và Antenora Lời cầu khẩn của Dante đến các Muses. Lối vào vòng ngục đầu tiên của Cocytus: Caina, nơi những kẻ phản bội người thân bị trừng phạt; và vòng ngục thứ hai: Antenora, nơi những kẻ phản bội quê hương bị trừng phạt.
Tầng địa ngục thứ chín: Hồ băng Cocytus Dante và Virgil tiếp cận cái giếng bao quanh hồ Cocytus. Gặp gỡ với Nimrod và Fialte. Người khổng lồ Antaeus đưa hai thầy trò xuống đáy hồ Cocytus.