Đó là buổi chiều Thứ Bảy ngày 9 tháng 4 (hoặc 26 tháng 3) năm 1300, khoảng mười ba giờ chiều.

1. Ai có thể dùng câu từ tiếng lóng
để nói về chuyện máu mủ vết thương
tôi đã thấy, dù chỉ là kể lại?

4. Mọi ngôn ngữ thật ra đều bất lực
vì những lời quở trách và nhớ ghi
để thấu hiểu nỗi đau đều không đủ.

7. Ngay cả như nếu ai từng sinh sống
ở Puglia tập hợp lại ở đây
những người đã từng đớn đau đổ máu

10. vì dân Troy, vì trường kỳ cuộc chiến
đã thu về chiến lợi phẩm chất cao,
mà sử gia (Livio) chép ít khi lầm lẫn.

13. những ai còn vì vết thương đau đớn
khi giao tranh với Guiscardo
và xương họ dường vẫn còn chất đống.

16. Ở Ceperan, người dân (Puglia) bị lừa dối
ở Tagli(acozzo), nơi lão Alardo
giành chiến thắng mà không cần vũ khí;

19. và dù họ tứ chi bị xuyên nát
hay cụt què, cũng chẳng thể nào so
với những gì ở trong mương thứ chín.

22. Một chiếc thùng khi vỡ đai, tung ván
không tan hoang như tôi thấy ở đây,
một âm hồn bị xẻ phanh tới đít.

25. Giữa hai chân ruột lòng thòng một đống;
rồi tim gan cùng phèo phổi lòi ra
kinh tởm nhất cái dạ dày thối hoắc.

28. Trong lúc tôi nhìn anh ta chăm chú,
xẻ ngực mình, người đó nói cùng tôi:
"Ngươi sẽ thấy ta bắt đầu cất cánh!

31. Hãy nhìn xem Maometto què cụt
trước mặt tôi Ali khóc rồi đi,
mặt bị chẻ từ cằm lên tới đỉnh.

34. Ở nơi này những người mà ngươi thấy
lúc sống thường gây xung đột khắp nơi
họ rất ngốc khi chơi trò ly giáo.

37. Một con quỷ ở mương này đi tới
với thanh gươm tàn nhẫn ép chúng tôi
từ phía sau đi thành hàng thẳng lối,

40. khi chúng tôi đi hết vòng sầu thảm;
các vết thương cũng đã khép lại rồi,
một lần nữa chúng tôi lại gặp nó.

43. Ngươi là ai mà dừng trên cầu đó,
chắc chỉ mong làm chậm việc nhục hình,
bị phán quyết sau khi ngươi thú tội?”

46. "Cái chết vốn chưa chạm vào cậu ấy,
chẳng tội nào đẩy cậu ấy xuống đây”;
thầy tôi nói: "Cậu ấy cần kinh nghiệm,

49. ta phải dẫn cậu ấy đi thăm viếng
địa ngục này, dù đã chết, tuy nhiên
điều đó thật như ta và ngươi vậy”.

52. Hơn một trăm âm hồn nghe nói thế,
ngước nhìn tôi họ dừng lại trong mương
kinh ngạc đến quên nhục hình đau đớn.

55. "Vậy nhà ngươi sẽ thấy mặt trời sớm,
bảo thầy dòng Dolcin hãy vũ trang
nếu không muốn phải xuống đây quá sớm,

58. phải tích trữ lương thực vì băng tuyết
luôn mang về lợi thế cho Nova(rese),
nếu làm khác thì khó giành chiến thắng”.

61. Maometto nói với tôi điều đó,
rồi nhấc chân định quày quả bỏ đi;
sau đó lại sải bước dài trên đất.

64. Một người khác, kẻ bị đâm xuyên họng
và mũi thì bị xẻo đến lông mày,
và chỉ còn một cái tai duy nhất,

67. đứng nhìn tôi chăm chăm vì kinh ngạc
há hốc mồm, khí quản hắn mở ra,
nơi cổ họng thấy đỏ lòm những máu,

70. và hắn nói: "Hỡi người không có tội
ở trên kia nơi vùng đất Latinh,
nếu không lầm vì giống nhau quá đỗi,

73. Hãy nhớ đến Pier da Medic(ina)
nếu như ngươi có dịp trở lại đây
thăm cánh đồng trải từ Ver đến Mar(cabò).

76. Xin hãy báo hai người ưu việt nhất
ở Fano, ngài Gui(do) với Angio(lello),
sự tiên tri không phải là vô ích,

79. họ sẽ bị quăng khỏi tàu giữa biển
và chết chìm gần Cattolica
bởi bạo chúa hung tàn và phản bội.

82. Giữa đảo Cyprus và Majo(lica), thần Biển
chưa từng hay có tội ác nào hơn,
bọn kẻ cướp hay người Argolic.

85. Tên phản bội chỉ còn nhìn một mắt,
chiếm đô thành mà có kẻ ở đây
rất mong muốn không bao giờ nhìn lại,

88. hắn sẽ khiến họ đến đây thương thuyết;
hành động như luồng gió độc Foca(ra)
chẳng chúc tụng cũng không cần cầu nguyện”.

91. Và tôi đáp: "Xin nói cho tôi biết,
người luôn nhìn cay đắng ấy là ai,
nếu muốn tôi mang tin về trên đó”.

94. Hắn bèn đặt tay lên hàm một đứa
rồi bóp mồm bắt phải há miệng ra:
"Là nó đây, song lại không nói được.

97. Bị lưu đày, khiến Caesar tiêu tán
sự hoài nghi khi khẳng định: thành công
sẽ không đến nếu cứ hay do dự”.

100. Tôi nhìn hắn khẽ kêu trời vì sốc
cổ họng thì lưỡi đã đứt lìa ra
Curion, ôi vẫn còn ham nói!

103. Còn tên khác hai cánh tay đều cụt,
cố khua khua phần xương chỏm lên cao,
đến nỗi làm mặt vấy đầy những máu,

106. rồi gào khóc: "Mosca hãy nhớ,
việc gì xong thì cũng đã xong rồi,
hạt giống xấu cho người Tuscan đó”.

109. "Là cái chết cho giống nòi ngươi nữa”;
tôi nói thêm, đau khổ cộng khổ đau,
rồi bỏ đi như gã điên buồn bã.

112. Tôi vẫn đứng chôn chân nhìn bọn nó
và nhận ra điều lo sợ mà tôi,
linh cảm thấy dù không bằng không chứng;

115. nếu không phải là lương tâm, bạn tốt
của con người khiến họ được tự do
trấn an tôi dưới sắc màu tinh khiết.

118. Thì chắc chắn, và dường tôi vẫn thấy,
nửa thân người không đầu ấy đang đi,
giống kẻ khác trong đoàn người buồn thảm;

121. xách đầu mình nhờ tóm vào mái tóc,
bị cắt ra như cầm chiếc đèn lồng;
nhìn chúng tôi "Than ôi!” người đó nói.

124. Tự anh ấy tạo mình thành ngọn đuốc,
hai trong một và là một trong hai:
sao biết được, chỉ có người ra lệnh.

127. Khi đã đến đúng chân cầu, anh ấy
giơ tay lên cùng với chiếc đầu lâu,
để tiếng nói gần chúng tôi hơn nữa.

130. "Ta phải nhận hình phạt nghiêm khắc đó
vậy so ra sự trừng phạt nào hơn:
chuyện người sống lại đến thăm người chết.

133. Còn de Born kẻ nhờ mang tin tức,
chính là ta, người trước đó từng khuyên
điều tồi tệ lên nhà vua trẻ tuổi.

136. Khiến cha con họ hận thù: tội lỗi
chẳng khác gì lời xúc xiểm Ahi(thophel)
khiến Absa(lom) chống lại Vua David.

139. Bởi vì ta đã không còn ràng buộc,
nên thân ta và khối óc tách rời!
dù nguyên tắc phải dính liền làm một.

142. Đối với ta luật đó cũng công bằng”.



Chú thích: 28
7-9. Trong đoạn thơ này, Dante muốn ám chỉ đến một số cuộc chiến tranh đẫm máu đã xảy ra ở Puglia (Apulia), một vùng nằm ở phía nam bán đảo Ý, như các cuộc chiến tranh Punic, trận chiến Civitate, Tagliacozzo.
10. Dân thành Troy: ý nói những người đã rời khỏi thành Troy và di cư đến bán đảo Ý sau sự kiện thành Troy thất thủ trong thần thoại Hy Lạp.
13. Livio (59–17 SCN) hay Titus Livius (tiếng Anh: Livy) là một sử gia người La Mã. Ông đã viết về lịch sử của Roma trong cuốn "Ab Urbe Condita” từ giai đoạn hình thành đến triều đại Augustus trong thời đại của chính ông.
13-18. Dante đề cập đến các cuộc chiến chống lại người Norman của Roberto Guiscardo và những người chống lại người Angevins, đỉnh điểm là các trận Benevento (1266) và Tagliacozzo (1268). Ý nói, các trận chiến quyết định giúp cho Anjou giành được quyền kiểm soát miền nam nước Ý đều nhờ sự phản bội và gian trá, điều này nằm ngoài các quy tắc của hiệp sĩ truyền thống .
+ Trận Benevento, Manfredi bị đánh bại là do có sự phản bội của một số nam tước người Apulia mà thành Ceprano đã rơi vào tay Charles I of Anjou.
+ Trận Tagliacozzo, Corradino bị đánh bại là do Alardo di Valéry (tiếng Pháp: Erard de Valéry; k.1220 - 1277) một cố vấn người Pháp của Charles I of Anjou, đã nhử quân của Corradino đến sông Salto và đánh lừa là Charles I đã tử trận, khiến cho đối phương không đề phòng và sau đó đã đánh bại Corradino.
Sự kết thúc của Corradino trên thực tế đánh dấu sự sụp đổ ngai vàng của Hohenstaufen và phải rời khỏi Sicily, mở ra chương mới cho sự thống trị Sicily của người Angevin.
31. Maometto: tiếng Ả rập là Muhammad (570 – 632) được những tín đồ Hồi giáo (Islam) tin là vị ngôn sứ cuối cùng mà Thiên Chúa gửi xuống để dẫn dắt nhân loại với thông điệp của Allah. Ông được gọi là "sứ giả của Thượng đế" bởi những người theo đạo, còn những người không theo đạo xem ông là người sáng lập Islam.
32. Ali bin Abu Talib là con rể của Maometto (Muhammad).
+ Sau khi vị Khalip thứ ba Othman bin Affan bị ám sát, Ali lên nhậm chức vị Khalip (chính thống) thứ tư của Hồi giáo nhưng đã gặp phải sự chống đối kịch liệt của nhiều phe phái Islam trong đó có cả vợ góa của nhà tiên tri Mohammad.
Khalip Ali chết vào năm thứ 40 (theo lịch Hồi giáo), dưới lưỡi gươm có tẩm thuốc độc của bin Muljam al-Muradi, một kẻ cuồng tín Kharijites trong khi ông đang ra ngoài gọi mọi người thức dậy chuẩn bị hành lễ đêm ngày 19 tháng Ramadan.
56. Thầy dòng Dolcino (Fra Dolcin) hay Dolcino da Novara (Dolcino xứ Novara) sinh ra ở Prato Sesia khoảng năm 1250, mất ở Vercelli ngày 1 tháng 6 năm 1307) là một nhà truyền giáo người Ý, ông cũng là người sáng lập và lãnh đạo phong trào Dolciniani. Ông bị bắt vì tội dị giáo và bị treo cổ bởi Tòa án dị giáo năm 1307.
59. Novarese (nguyên tác: Noarese) là một đô thị thuộc xứ Novara.
73. Pier da Medicina là một nhân vật không có tài liệu lịch sử nào xác nhận. Người ta biết rất ít về cá nhân này ngoài những gì được tiết lộ của Dante trong Địa ngục 28.
+ Còn các nhà bình luận cổ đại cho rằng, Pier da Medicina sinh trưởng trong một gia đình quý tộc cai trị ở một thị trấn cùng tên ở Romagna. Ông được cho là người thúc đẩy mối bất hòa giữa các quý tộc Bologna và các thành phố tự trị của Bologna và Florence.
74-75. Vercelli (Vërsej trong tiếng Piemonte) là một đô thị kiểu Ý, thủ phủ của tỉnh Vercelli, vùng Piedmont, miền Bắc Italia. Đây là một trong các đô thị lâu đời nhất ở miền bắc nước Ý, được thành lập theo hầu hết các nhà sử học vào khoảng năm 600 TCN.
+ Marcabò là một pháo đài được người Venice xây dựng vào năm 1260 để bảo vệ giao thông của họ từ thung lũng Po đến Primaro.
77. Guido del Cassero và Angiolello da Carignano là hai chính trị gia người Ý ở thế kỷ XIII. Họ là những nhân vật lịch sử của Fano, một comune kiểu Ý thuộc tỉnh Pesaro-Urbino, vùng Marche, nhưng không có thông tin lịch sử về hai người này. Việc Dante cho rằng họ bị bạo chúa Malatestino Malatesta (Địa ngục 27: 46) giết bằng cách cho vào bao tải rồi ném xuống biển giữa Síp và Majorca (tức là ở biển Địa Trung Hải) cũng không có bất kỳ nguồn lưu trữ nào về vụ việc này.
82. Ám chỉ Thần biển Nettuno (tiếng Anh: Neptune) trong thần thoại La Mã.
85. Argolic (nguyên tác: Argolica) là người Hy Lạp. Vào thời Trung cổ họ được coi là kẻ săn mồi và cướp biển.
86. Ý nói thành phố Rimini.
89. Fiorenzuola di Focara là một phần của đô thị Pesaro nằm trên một ngọn núi đá nhìn ra Biển Adriatic.
97-99. Ám chỉ Curion, là bạn và cũng là người ủng hộ Gneo Pompeo Magno.
+ Theo Lucan (Pharsalia I, 261 ff.) sau khi tham gia đảng bình dân, vì thấy phe của Pompey tham nhũng nên ông trở thành người ủng hộ Caesar. Vào thời kỳ Nội chiến La Mã, Curion đã đi theo Cesare đến Ravenna, và thuyết phục Cesare băng qua Rubicon để chống lại La Mã. Với tài diễn thuyết của mình, Curion thường bị coi là người gây ra mối bất hòa giữa Pompey và Cesare.
+ Trong trận chiến ở sông Bagradas, Curion đã bị đánh bại và sau khi bị bắt, ông đã tự sát trong lúc bị giam cầm.
102. Gaius Scribonius Curion (90 - 49 TCN) là một chính trị gia La Mã, con trai của lãnh sự Cộng hòa La Mã năm 76 TCN. Ông là người đặc biệt có tài diễn thuyết.
106. Mosca dei Lamberti đã được nhắc trong Địa ngục 6 :80.
133. Bertran de Born (1140 - 1212) là Nam tước xứ Limoges/ Limousin (Pháp), và là một trong số những nhà thơ lớn của thế kỷ XII.
Vì tranh giành gia sản với em mình là Constantine nên ông đã tham gia vào cuộc nổi dậy của Henry the Young King, con trai vua Henry II chống lại em trai của mình là Richard, Bá tước Poitou và Công tước Aquitaine để nắm quyền kiểm soát Hautefort.
Theo một tiểu sử ngắn được lãng mạn hóa gắn liền với các bài hát/thơ của ông, Henry II tin rằng Bertran đã thúc đẩy cuộc nổi loạn của con trai ông là Henry the Young King. Và kết quả là Dante Alighieri đã miêu tả Bertran De Born trong Địa ngục như một người gieo rắc sự ly giáo, và bị trừng phạt ở bolgia thứ chín của Địa ngục thứ tám khi phải tự mang cái đầu đã bị cắt đứt của mình như xách một chiếc đèn lồng.
137. Theo Kinh thánh, Ahitophel (nguyên tác: Achitofèl) là một cố vấn của Vua David, và là một người đàn ông rất nổi tiếng vì sự khôn ngoan. Trong cuộc nổi dậy của Absalom, ông đã bỏ rơi David (Psalms XLI, 9 và LV, 12) và ủng hộ con trai Vua David là hoàng tử Absalom (2 Samuel XV, 12) chống lại cha mình.